در عظيم خلوت من               در عظيم خلوت من / هيچ غير از شکوه خلوت نيست ... ـ فريدون ايل بيگی            به سراغ من اگر می آئيد / نرم و آهسته بيائيد / مباد که ترک بردارد / چينی نازک تنهائی من

        m.ilbeigi@yahoo.fr                                                dimanche, 04. novembre 2018  

 

اصول دين زرتشت

 

ايرانيان در درازناي تاريخ ده هزار ساله خود از بنيانگذاران اصلی تمدن و فرهنگ بوده اند و به پيشرفت جهان به نيکی کمک نموده اند.

اشوزرتشت پيامبر يکتاپرستی در جهان است که در 3746 سال پيش به پيامبری برگزيده شد و دين را تعريف کرد و فرهنگ دينی را بنيان نهاد که بنياد انديشه ايرانی را دگرگون کرد و پايه تمدن نويي را پايه ريزی نمود که سده هاست در دل و روان ايرانی زنده و پا برجا مانده و بر تمدنها و فرهنگ کشورهای ديگر تأثيری ژرف برجا گذارد. اشوزرتشت، پيام اهورامزدا (داناي بزرگ هستي بخش) را به شيوايي و رسايي در سروده هاي خويش آورده است. پيامهاي كتاب آسماني اشوزرتشت “گاتاها” نام دارد كه نخستين سرودهاي شعرگونه جهان است و از درست زيستن و رستگاري سخن مي گويد. گاتاها، انديشه پرور و خردگرا است و براي همه انسان ها در هر جا و زماني ساده ترين و بهترين الگوي رفتاري را به گونه خردمندانه و به دور از هرگونه پندارهاي خرافي و نادرست، گفته است. پيام گاتاها، مانتره است كه «سخن انديشه برانگيز» معني مي دهد. از ديدگاه گاتاها، زندگي مادي انسان بايستي با طبيعت سازگار و هماهنگ باشد و در بينش مينوي انسان بايد با ياري وهومن دريچه دل خود را به سوي راز هستي بگشايد تا روشنايي راستين را ببيند.

سخن گاتاها تنها براي دانايان است زيرا نادان بر پايه احساسات تند و بي انديشه خود حركت مي كند و گوش شنوايي براي پيام اهورايي ندارد. هنگامي كه دانا انديشه راستي را مي آموزد، بايد دانش و بينش خود را به ديگران به ويژه افراد ناآگاه برساند، تا پنداربافي و خرافات از جامعه انساني رخت بربندد. شناخت خداوند، پرورش و پويايي، ويژگي هاي اخلاقي و نزديك شدن به اهورامزدا، ارزشمندترين آرمان سفارش شده اشوزرتشت در زندگي انسان است.
گاتاها و آموزش هاي اخلاقی آن:

يکتاپرستی :
گاتاها نخستين کتاب سپندينه ای است که از چندين هزار سال پيش مردمان را به شاهراه يگانگی راهنمائی نموده و بر ضد گروه پروردگاران آريايی آيين مزديسنا (يکتاپرستی) را استوار ساخت. در سراسر اوستا خداوند يگانه اهورامزدا (دانای بزرگ هستی بخش) ناميده شده است.

آرمان زندگی :

نگرش آيين زرتشت به جهان هستي، پيروي و پيوستن به قانون اَشا است. از ديدگاه او، خداوند جان و خِرَد ، جهـان را بر پايه هنجـاري آفريده كه بر همه هستي حكمفـرماسـت. او اين هنجار و نظم خردمنـدانه را « اَشـا » مي نامد و انسان بايد خود را با هنجار هستي، همگام و همراه سازد. در آموزش هاي اشوزرتشت آمان از آفرينش و نتيجه از زندگاني اين است كه هر فردي بايد در آبادي جهان و شادماني جهانيان بكوشد و خود را با انديشه ، گفتار و كردارنيك جاوداني نمايد. اشوزرتشت مي گويد :

ما بايد نيروي خود را صرف خدمت و خوشبختي ديگران نمائيم و آسايش آنان را فراهم آوريم تا بتوانيم جهان و جهانيان را خوشبخت سازيم. چند برداشت آموزنده ديگر از گاتاها : سراسر گاتاها پند و درس زندگيست.

برای نمونه چند مورد آن را مي آوريم:

آزادی: كيش اشوزرتشت، دين آزادگي و آيين داد و اميد است. براي نمونه گاتاها، انسان را به گزينش منش نيك، رهبر دانا، دوست خردمند و همسر اَشو سفارش مي كند ولي وادار نمي سازد. دين زرتشت به هر شخص به عنوان فرد ارج مي گذارد. آزادي و اختيار يكي از با ارزش ترين داده اهورايي است و هيچ كسي حق گرفتن آن را ندارد. ای خداوند خرد هنگاميکه در روز ازل جسم و جان آفريدی و از منش خویش نيروی انديشيدن و خرد بخشيدی. زمانی که به تن خاکی روان دميدی و به انسان نيروی کارکردن و سخن گفتن و رهبری کردن عنايت فرمودی خواستی تا هر کس به دلخواه و با کمال آزادی راه و کيش خود را برگزيند. هات 31 بند 11

برابری زن و مرد : در آيين زرتشت، انسان ها از هر نژاد ، مليت و قوم، با هر زبان و رنگ پوست، دين و باور، از حقوقي برابر برخوردارند. برتري ديني، قومي و نژادي در اين آيين نيست. زرتشت تنها عامل برتري را پايبندي به قانون اَشا و پيروي از انديشه، گفتار و كرداد نيك مي داند. از ديدگاه اشوزرتشت، خداوند، همه انسانها را آزاد آفريده و آنها را از بخشش آزادي و خِرَد برخوردار ساخته تا با بهره گيري از انديشه خويش، ديدگاه پيشنهادهاي گوناگون را ارزيابي كند و با اختيار كامل بهترين راه را در زندگاني برگزينند. چنانكه انسان ها از آزادي انديشه و بيان برخوردارند، از حق آزادي در گزينش دين و آيين نيز بهره مند هستند. وقتي انسان ها از حقوقي مسازي برخوردار باشند، زن و مرد نيز در همه مراحل مادي و مينوي زندگي حقوقي برابر دارند. ای مردم بهترين سخنان را به گوش هوش بشنويد و با انديشه روشن و ژرف بينی آنها را بررسی کنيد. هر مرد و زن راه نيک و بد را شخصاً برگزينيد. هات 30 بند 2 3.

خوشبختی ما در خوشبختی دیگران : مزدا اهورايی که فرمانروای يگانه است چنين پاداش روا داشته است که « خوشبختی از آن کسيست که ديگران را خوشبخت سازد.» هات 34 بند1

مهر ورزی : در آيين زرتشت، جنگ و دشمني چه از براي كشورگشايي و چه بنام گسترش دين، نادرست است. او به جهانی سرشار از دوستی و مهربانی می انديشد. همه انسانها بايد با پيوستن و پايبندی به اَشا ، مهربانی و يگانگی را در بين خود گسترش دهند تا دوستی جهانی پديدار گردد. هر زرتشتی به هنگام نيايش روزانه ، باوز و پيمان خود را در سرود « مَزده يسنو اَهمی» به مهر و آشتی در دين مزدايی زرتشی استوار می سازد؛ او آيينی را پيروی می کند که مخالف جنگ و خونريزی و ستايشگر آشتی، از خود گذشتگی و پارسايی است. اين سخنان را به نو عروسان و تازه دامادان می گويم . اميدوارم اندرزم را بگوش هوش بشنويد و با ضميری روشن آنرا نيک دريابيد و بخاطر بسپريد : هميشه با نيک منشی و مهر و دوستی زندگی کنيد و در راستی و پاکی و مهر ورزی از يکديگر پيشی جوئيد. چه بيگمان از زندگی سرشار از خوشی و خوشبختی برخوردار خواهيد شد. هات 53 بند5

شادی و شاد زيوی : دين زرتشت، آيين شادمانی است. از اين رو پيروان زرتشت شاد بودن و خوش زيستن را برگزيده اند و از افسردگی و سوگواری دوری می کنند. در اين آيين جشن و سرور يکی از راه های نيايش و ستايش خداوند و نزديک شدن به اوست. پيامبر ايران، پيروان خود را شادمان و خشنود می خواهد زيرا در پرتو اين فروزه ها، تنِ انسان ، نيرومند و روان او شاد می گردد. در نتيجه شوق به کار و کوشش در آن فزونی می يابد. در بينش اشوزرتشت خوشبختی و آسايش راستين تنها با تلاش و از راه راستی به دست می آيد و هرگز انسانی که از راه ناشايست خود را خوشبخت می پندارد به خرسندی راستين دست نيافته است.

ای پروردگار برای برخورداری از شادمانی و خوشبختی ، بخشايش بيمانندت را بمن بنما. ای هستی بخش بخشايشی را که از انديشه و کردار نيک سرچشمه می گيرد بمن ارزانی دار. ای آرميتی ای نمود عشق و بردباری، بوسيله راستی دلهای ما را روشن ساز تا به شادی و خوشبختی دست يابيم. هات 33 بند 13 و هات 33 بند 10

سازندگی و آبادی : يكي از مؤثرترين عوامل آباداني و پيشرفت كه خوشبختي مردمان را به دنبال خواهد داشت، كار و كوشش است. اشوزرتشت از همه خواستار است كه در راستاي پيروي از قانون اَشا و به ياري منش نيك تا آنجا كه مي توانند براي پيشرفت و آسايش جامعه انساني تلاش كنند و سازندگي ايجاد نمايند. هنرآفريني و تلاش در انجام كارنيك، يكي از راه هاي نيايش پروردگار است. بر اين پايه، درويشي، رياضت كشيدن، تنبلي و گوايي از كارهاي ناشايست مي باشد. پروردگار را بشود مانند کسانيکه جهان را بسوی رسايی و آبادی پيش ميبرند از آفريده های وفادار تو باشيم. هات 30 بند9

آموزش : دانا بايد با دانش خويش نادان را آگاه سازد. نشايد که نابخرد گمراه بماند. هات 31 بند17

راستی : ای مردان و زنان از دروغ بپرهيزيد. از پيشرفت ريا و فريب جلوگيری کنيد و بدانيد آن خوشی و سروری که از راه نادرست و بدبختی و بيچارگی ديگران بدست آيد جز رنج و افسوس چيزی ببار نخواهد آورد. هات 53 بند6

باور ايمان : مرد خردمند با آگاهی از اينکه عشق و ايمان به خدا سرچشمه راستی است گمراهان و زشتکاران را به پرورش منش پاک و انجام کار نيک و مهرورزی به ديگران اندرز خواهد داد و سرانجام ای خداوند جان و خرد همه زشتکاران با آگاهی از حقیقت بسوی تو خواهند آمد. هات 34 بند 10

کمک به ديگران : مرد دانا و توانائی که بنا به دستور ايزدی و يا از راه مهر و عواطف انسانی خواستاران کمک را خواه از هواخواهان راستی و يا دروغ به گرمی پذيرا شود. او پيرو راه اشا بوده و زندگيش سراسر سرشار از راستی و درستی می باشد. ای هستی بخش دانا او بخردی است که با نيروی دانش، گمراه را از تباهی و نيستی رهانيده و او را به خودشناسی و اتکا به نفس رهبری خواهد کرد. هات 46 بند 5

مهر و دوستی : خشم و نفرت را از خود دور کنيد. اجازه ندهيد اندشه هايتان به خشونت و ستم گرايش پيدا کند. به منش پاک و مهر و محبت دلبستگی نشان دهيد، رادمردان پاک سرشت برای گسترش راستی و درستی پيوند استوار خواهند ساخت و هواخواهان راستی را بسوی بهشت جایگاه تو ای اهورا که منزلگه راستان و پاکان است رهبری خواهند کرد. هات 48 بند7