|
|
|
|
 |
|
گرانپايه استاد ، خانم ِ هما ناطق ، کامِتان شيرين باد ! |
|
يک هفته اي بود که اين "جنازه " به رختخواب بود و درنتيجه ، سري به دنياي " اينترنت " نزدم و تازه که امروز آمدم ، نوشته تان در "روشنگری " ، به نقل از کيهان لندن ، با عنوان ِ "خودم کردم که لعنت بر خودم باد! " را خواندم . ودلم چقدر بدرد نيامد که چون من ، شما هم "به گوشهء خود" تان "خزيده " ايد ! شمای نازنين ديگر چرا ؟ چقدر دلم مي خواست که نوشته را حضورا يا تلفنا برايتان بخوانم – چرا که پيشاپيش مي دانم که تارنماها آنرا بدليلِ مطالبی که مطرح خواهم کرد ، باحتمال زياد منتشر نخواهند کرد - اما چه کنم که متاسفانه بدليل ناجوابگوئی تارهاي صوتی ام ، از يکماه ِ پيش ، کمتر صدائی از حنجره ام در می آيد ، والا با پرروئی تمام زنگی مي زدم و عرض ارادتی که هميشگی ست . بگذاريد ، قبل از رسيدن به اصلِ مطلب ، کمی حاشيه بروم : هرگز کتاب تان در مورد سيدجمال الدين اسدآبادی ( يا افغاني يا هرجائی ديگر ) ، که تز دکتراي تان بود - نه به فارسي ونه به فرانسه ( که در پاريس با نام " هما پاکدامن " منتشر شد ) را نخواندم ، اما مي توانم بگويم که بيشتر آنچه که بعد ها منتشر کرديد را خوانده ام ( و اگرچه نه هميشه موافق با نظريات تان) ، بسيارها و بسيار بهره برده ام : " از ماست که برماست " که بگمانم در سال 54 منتشر شد ؛ گردآوري تان از روزنامهء " قانون " ملکم خان ؛ کار مشترک تان با " فريدون آدميت " : " افکار سياسی و اجتماعی و اقتصادی در نوشته هاي منتشرنشده دوران قاجار " ؛ ايران در راهيابي فرهنگی ؛ کارنامه فرهنگي فرنگی در ايران ؛ و ... مقالات و نوشته هاي تان در کتابها و نشريات مختلف - از جمله در کتاب سه زبانه ( فارسی / انگليسی/ فرانسهء ) " ايرانيان استانبول " . در نشرياتی چون "زمان نو " ، " جهان " و بسياري ديگر که در اينجا بخاطر ندارم . و بر کتابها ، جضور کوتاه مدتم را درکلاسهای تان ، به عنوان شاگردی کوچک و نافابل ، اضافه مي کنم . مي توان گفت که در نوشتهء کيهانی تان ، دو مطلب اساسی ديده مي شود : اول آنکه : بسياري از - و صد البته ، نه تماما - کساني که امروزه روز ، فراخوان های آزاديخواهی را امضاء مي کنند ، در بيست و پنج سال پيش - و سالهای بعد - ، به نوعی دست در اتدردست آزادي کشان بودند وبه نامعقولانه ترين وجهی دفاع کردند از نادفاعی ترين شکل حکومتی و از سرآمدترين جباران ( من می دانم و خود هم مي گوئيد که شماهم بوديد – پس نمک برزخم نمي پاشم ! ) وهمانطورکه خود گفته ايد ، اگر عبرتی در کار بود و بويژه ، اگر کوچک ترين صداقتی درشان بود ، رسما و با صداي بلند از مردم ايران ( و چرا نگويم : از مردم دنيا – و بويژه دنياي اسلامي نشين ) پوزشی مي خواستند . و اگر که چنين می کردند ، که صدالبته امروزه حق شان بود که امضاي شانرا زير فراخوان ها بگذارند ، اما... هنوز که هنوز ست ، دو قورت و نيم شان بافی ست و با پرروئی تمام ادعا براين داشتند و دارند : چه آنزمان که با وحشيان حکومتی لاس مي زدند ؛ چه آنگاه که با " خوش لبخنديان " حکومتي لاس زدند و هنوز هم ميزنند وبه کوتاه سخن ، هميشه از ناديان حق بودند وهستند و بر مايان ست دنباله روي و به به و چهچه شان گفتن : چه وقيح اند !... منهم ، به نوعي ديگر همين مطلب را ، يکسال پيش بيان کردم ونوشتم وبراي انواع وافسام تارنماها فرستادم و نه تنها هيچکدامشان آنرا منتشر نکردند , بلکه تعدادي شان ، مطالب مرا ديگر نخواندند و شدم به نوعي " بايکوتی " . گوئی خودشانرا دراين نوشته ام مي يافتند ! ( اين نوشته را به ضميمه مي آورم ) . دوم آنکه : پشيمانی تان از کرده هايتان ، دارد کم کم به آنجائی ميرسد که " ايکاش نظام سابق ميماند و يا لااقل باز می گشت ... " گرانمايه و گرانپايه استادم ! می دانم که " ياران " ديروز تان ، امروز " ناياران " تان شده اند و يا گمان براين دارند که شما به آنان " نارو " زده ايد و چه تهمت ها که بر شما نبسته اند و حتي به خود حق دخالت در خصوصي ترين نکات زندگي خصوصي تان داده اند و باز هم جسورانه به خودم جرات مي دهم و مي گويم که ميدانم که شما " از درون داغان شده ايد " و ... اما افسوس که همای ناطق ، اين يکي از بزرکترين افتخاراتمان ، وارد سياست شد ودرسش را - چون من - هرگز نخواند و هنوز هم - چون من - از آن چيزي نمي داند و دارد " خبط ِ " يک ربع ِ قرن پيشش را تکرار مي کند ودارد دست به دامان سلطان محمودي می شود ( اشاره به آن شعر کتاب دبستانی يا دبيرستاني دارم ) – که چنين مباد ! يکي از گلهاي سرسبدمان ! از شما بدور باد " قاشق ، قاشق گُه خوردن " و کامتان شيرين باد از گزهاي معروف اصفهان - مثلا " گز سلامتيان " ! 3 اسفند 81
ضميمه : قلبت را در باران بشوي ...* بگمانم ، دوران به حساسيت ِ سالِ 56است : سالي كه بايد موضع گرفته ميشد : يا با امام ، يا بي امام ! يعني در حال و وضع ِ امروزه روز : يا باجمهوريِ اسلامی ( با تمامِ كلينكس هاي تر و تميز و ناتميزش - يعنی جناح ها ) ، يا بدونِ جمهوريِ اسلامي ! چه كرد روشنفكرِسالِ 56 ؟ لازم به گفتن است كه : امام را انتخاب كرد ! چه دارد مي كند روشنفكرِ امروزی : دارد جناحي از امامي ها را – كه از ديدگاهِ بعضي ازامامي ها چندان هم امامی نيست - ، انتخاب مي كند : مباركشان باد! چرا روشنفكرِ ايرانی ** اين چنين خودرا خوارو ذليل – لااقل از مشروطه باينطرف - ، ميداند كه قائم بذاتِ خويش بودن برايش چيزي عجيب و غريب است ! مجرايِ تنفسی اش حتما بايد به جائي بند باشد و خود نفس كشيدن را وخود تنفس دادن را ياد نگرفت و نمی خواهد ياد بگيرد ! آيا تنها بدين دليل است كه نافشان – جد اندر جد - ، به آخوندي ، به خاني ، به اميري، به بادامجان دورِ قاب چينی و به ... بند است ؟! يعنی اينكه ، آنسان كه بعضی ها مي گويند – و شايد بي دليل هم نمي گويند ؛ منافعِ طبقاتيِ خودرا دفاع اندر دفاعند؟ اينان اگر روزی – چون جلالِ آلِ احمد ( " آقازاده " يعني " آخوند زاده " ) - : بر پدر مي شورند و به بند ِ نافِ ديكر ، يعنی حزب توده ، خودرا مي چسبانند هم از اينروست كه خوشبختانه بند ِ نافی ديگر يافته اند و دوباره ، هروقت كه اراده كنند مي توانند به بند ِ ناف ِ اوليه – يعنی " آقا زادگي " يا آنسان كه عليِ شريعتي گفت " به اصلِ خويش " - ، بر گردند ! تو اگر روشنفكري بايد بدانی - من نمي دانم ، چون نه اصل و نسبي آنچناني دارم و نه سوادي اينچناني - كه روشنفكر قدرت طلب و قدرت جو نيست وناگفته پيداست كه خودرا به اين وآن جناح نمی چسباند . نگاه كن به خودت ! دنبال ِ بادی ( همچون حزبِ باد : حزبِ توده) : تا آخرين نفس ، حنجره ات را پاره كردی و امام ! امام ! كردی و امروز كه باد از سوئی ديكر می وزد ، همان امام شده است جناح ِ محافظه كار و جناح ِ راست ! كجايِ كاری ، اي در بسياریِ از موارد كم رفيق و اي هميشه دنبالِ باد و كمتر روشنفكر ! آيا قائم به ذات بودن اينچنين سخت است و هيچت به چنته نيست ؟! نچسبان خودرا به اين و آنِ قدرت دار و قدرت خواه وخود باش و از خودو خواسته هايِ خود بگو و مطمئن باش كه اگر راستگو وصادقی ، اگرچه امروز دراقليتی و "محارب" ، روز و روزگاري خواهد آمد كه حرفت به كرسي خواهد نشست و ديگر روشنفكرانی – كه حرفِ در زمان كهنه شده ات را ناكافي خواهند يافت - ، حرفِ تازه تری را بيان خواهند كرد – بي آنكه خودرا به نافی بند كنند ! و در تنهائی ات دنيائی بساز كه در آن قلب ها در باران شسته شده اند ... * برداشت ِ آزادي از يكي از شعرهاي ِ برادرم حسين . ** اين نوشته بويژه براي ِ آن دسته از " روشنفكر " انی كه چون باد موضع عوض مي كنند و حتما بايد خودرا به جائی بچسبانند و بي اتكا قادر به بودن نيستند و قدرت جويندو برايشان اهميت ندارد كه قدرت در كجاهست و براي ِ كه . از ماوراء چپ به ماوراء راست ( يا به عكس ) ميروند و تعجب آور اينكه هميشه خودرا به حق ميدانند ! پيش از اين بودند وامروز هم هستند وبسياري ِ از صفحاتِ نشريات ِ داخلی و خارجی و تارنما ها راپُر مي كنند و بروی ِ مبارك هم نمي آورند كه دستشان چندان پاك نيست و هرگز نمي گويند كه به خطا رفته بودند وطلبكارانه ميگويند تنها اين مائيم كه درست ترين حرفهارا مي كوئيم! |