کتابی که قصد معرفیاش را
دارم، مدت زيادی است که چاپ شده، با عنوان «شعرهای گيلکی افراشته».
اين مجموعه اشعار، توسط محمود پاينده لنگرودی گردآوری و به زبان فارسی
ترجمه شده است و اولين بار در زمستان 1374 توسط نشر گيلکان منتشر شد.
باهم گزيدهای از
مقدمه پاينده لنگرودی بر اين کتاب را میخوانيم:
«محمدعلی رادباز
قلعهای –افراشته- فرزند حاج شيخ جواد مجتهد بازقلعهای به سال 1287
خورشيدی در روستای بازقلعه رشت به دنيا آمد. او از پيشگامان شعر گيلکی و از
نامداران شعر ساده و روان فارسی و از بزرگان طنز اجتماعی است.
...
افراشته شاعر مردم پوينده و دردمند روزگار ما، و شعر او بيان آرزوها و زبان
گويای انسانهای بیزبان زمان ماست. دستمايه کار شعر گيلکی او، مثلها و
اصطلاحات و باورداشتها و زبانزدهای مردم کوچه و بازار شهرها و روستاهای
گيلان است و زبان شعرهای روان او آنقدر با زبان مردم جوش خورده است که
بسياری از گفتههايش ضربالمثل و زبانزد خاص و عام شده است.
افراشته شعرهای گيلکی اين مجموعه را جز مفتخورالاعيان و فرزند خلف، بين
سالهای 1308 تا 1318، پيش از پيوستهگیهای اجتماعی و درگيریهای سياسی
سروده و به نام رادبازقلعهای، ضميمه روزنامههای آن روزگار رشت، با تيراژ
دستکم سههزار نسخه انتشار داده است. اين رقم تيراژ در مقايسه با پنجاه
سال بعد در روزگار ما، که تيراژ بهترين کتاب گيلانشناسی بين دو تا سه هزار
جلد است، نشاندهنده اقبال مردم ساده و مهربان گيلان از شعرهای دلنشين و
دلانگيز اوست.
...
برای گردآوری شعرهای گيلکی افراشته به جان کوشيدم. به گمانم که اين مجموعه،
دربرگيرنده همه شعرهای گيلکی او باشد. نوشتههای کوتاه پيرامون نام شعرها،
يا از سوی ناشران يا از سوی شاعر، بيانکننده تيراژ، نام چاپخانه و نام
روزنامه انتشاردهنده است که خواننده را از کيفيت کار مطبوعات آن زمان آگاه
میکند.
در پايان هر شعر
گيلکی، «افزوده»هايی درباره نام مکان، نام کسان و پارهای توضيحات ديگر،
آمده است که آن را برای آشنايی بيشتر خوانندهگان با ريزهکاریهای فراموش
شده اشعار افراشته نوشتهام. باشد که سودمند افتد.
برگردان فارسی اشعار را با دقت و وسواس انجام دادهام و با صاحبنظران
فرزانهای چون محمد روشن و پوراحمد جکتاجی و تيمور گورگين و... به رايزنی
پرداختهام. با اينهمه، چون گويش مردم زادگاه من با گويش شاعر اندک
دگرگونی دارد؛ اميدوارم که نکتهدانان، لغزشهای کوچک احتمالی مرا با
بزرگواریهای خويش ببخشايند.
...
افراشته، کاروانسالار و راهگشای شعر گيلکی و پيشگام همه شاعران پوينده
گيلان است و جای پای او در فراز و فرود راه ناهموار ادبيات گيلک، پيشاپيش
همه گيلکیسرايان پيداست.»
درباره افراشته بخوانيد.